Công tác phòng chống HIV/AIDS tại Việt Nam

Để thực hiện cơng tác phòng, chống HIV/AIDS từ năm 2005 đến nay, Đảng, Nhà

nước, Quốc hội, Chính phủ, Bộ Y tế và các bộ, ngành liên quan luôn quan tâm ủng

hộ xây dựng hệ thống pháp luật, chính sách, hướng dẫn chun mơn để triển khai

cơng tác phòng, chống HIV/AIDS bảo đảm tính chặt chẽ, nhân văn và thuận lợi

triển khai hoạt động phòng, chống HIV/AIDS. Đặc biệt, trong năm 2018, để bảo

đảm cho người nhiễm HIV duy trì việc cung cấp thuốc ARV, Chính phủ đã chuyển

dần nhiệm vụ điều trị bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS từ nguồn lực của các chương

trình, dự án sang nhiệm vụ của Quỹ Bảo hiểm Y tế; đa dạng hóa các mơ hình xét

nghiệm HIV.

Để bảo đảm thực hiện mục tiêu 90% người nhiễm HIV biết tình trạng HIV, trong 3

năm qua, Bộ Y tế đã mở rộng các mơ hình xét nghiệm HIV tại cộng đồng như: Xét

nghiệm không chuyên do các tổ chức cộng đồng, y tế thôn bản thực hiện, tự xét

nghiệm HIV, xét nghiệm HIV cho bạn tình, bạn chích của người nhiễm HIV, tìm

người nhiễm HIV theo vết như dựa vào địa bàn trọng điểm nguy cơ lây nhiễm HIV

cao, dựa vào các mạng lưới của nhóm nguy cơ cao để giới thiệu và xét nghiệm

phát hiện người nhiễm HIV theo mạng lưới của họ. Ngoài ra, Bộ Y tế còn đẩy

nhanh việc mở rộng các phòng xét nghiệm sàng lọc HIV xuống các trạm y tế nơi

có địa bàn trọng điểm HIV và mở rộng thêm các phòng xét nghiệm được phép

khẳng định các trường hợp HIV dương tính ở tuyến huyện, đặc biệt các huyện xa

trung tâm tỉnh, từ đó thời gian trả kết quả xét nghiệm khẳng định HIV dương tính

được rút ngắn, cải thiện tình trạng mất dấu người nhiễm HIV sau khi xét nghiệm

HIV, tăng cường chuyển gửi thành công người nhiễm HIV đến cơ sở điều trị ARV.

Việc mở rộng thêm các loại hình các xét nghiệm tại cộng đồng và cùng với tăng

cường công tác xét nghiệm HIV trong các cơ sở y tế, nên số người người nhiễm

HIV trong cộng đồng tiếp tục được phát hiện, ngày càng có người nhiễm HIV biết



9



sớm tình trạng HIV và tham gia điều trị sớm ARV góp phần giảm nguy cơ lây

nhiễm HIV trong cộng đồng.

Việt Nam là nước đầu tiên ở khu vực Đơng Nam Á cam kết nhanh chóng đạt được

mục tiêu 90-90-90 do UNAIDS khởi xướng. Theo đó 90% người nhiễm HIV biết

tình trạng nhiễm HIV của mình, 90% số người biết tình trạng nhiễm HIV được

điều trị thuốc kháng virut và 90% số người điều trị đạt được ngưỡng ức chế tải

lượng virus.

Năm 2018 là năm thứ 5 liên tiếp Việt Nam tiếp tục theo đuổi và thực hiện mục tiêu

90-90-90. Trong những năm qua, Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu trong phòng,

chống HIV/AIDS, như: 11 năm liên tiếp dịch HIV được kiểm soát ở cả 3 tiêu chí:

Giảm số người nhiễm mới HIV hằng năm; giảm số người chuyển sang AIDS và

giảm số người tử vong do HIV/AIDS; Việt Nam đã tiếp tục kiểm soát được tỷ lệ

nhiễm HIV trong cộng đồng dân cư ở mức dưới 0,3%.

Để hồn thiện mục tiêu này phải có thời gian kéo dài, chúng ta đang phấn đấu để

đến năm 2020 hoàn thành. Và trong năm 2018, chúng ta vẫn tiếp tục đưa mục tiêu

này lên hàng đầu, bởi đây là những mục tiêu hết sức tham vọng và rất thách thức.

Tuy nhiên nếu đạt được những mục tiêu này, không chỉ là bảo vệ sức khỏe, tính

mạng của con người mà còn là sự ổn định và phát triển của quốc gia. Trong bối

cảnh dịch HIV mang tính tồn cầu và tác động tồn cầu, nếu Việt Nam làm tốt

cơng tác phòng, chống HIV/AIDS nói chung và thực hiện thắng lợi các mục tiêu

90-90-90 thì khơng chỉ có ý nghĩa thiết thực đối với người dân Việt Nam mà cả với

cộng đồng quốc tế. Quan trọng nhất, đó là tiền đề để tiến tới kết thúc đại dịch

AIDS vào năm 2030



10



II.



Thực trạng về chủ đề nghiên cứu



1. Giới thiệu địa bàn

Trấn Yên là một huyện vùng thấp nằm ở phía Nam tỉnh Yên Bái:

- Phía Bắc Trấn Yên giáp với huyện Văn n và huyện n Bình

- Phía Nam giáp với huyện Văn Chấn

- Phía Tây giáp huyện Văn Chấn và huyện Văn n

- Phía Đơng giáp huyện n Bình và thành phố Yên Bái và tỉnh Phú Thọ.

Huyện Trấn n có diện tích tự nhiên là 628,58 km2. Dân số gần 90.000

người. Huyện có 6 dân tộc chính sinh sống và dân tộc Kinh chiếm tỷ lệ cao nhất.

Hiện nay huyện Trấn Yên hiện có 22 đơn vị hành chính trực thuộc gồm 1 thị trấn

và 21 xã.

2. Thực trạng vấn đề HIV/AIDS tại huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái

- Số ca nhiễm HIV tại địa phương năm 2018 theo báo cáo của trung tâm y tế

huyện là 89 người. Trong đó có 31 nữ và 58 nam.

- Phân tích theo nhóm tuổi người nhiễm HIV được phát hiện vẫn chủ yếu ở

nhóm tuổi từ 19 đến 48 tuổi.

- Đối tượng nhiễm HIV đa số lây qua đường tiêm chích ma túy.

- Số người nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS là 62 người.

- Người nhiễm HIV trên địa bàn phường thuộc nhóm tuổi lao động khơng có

cơng việc ổn định.

- Phân tích theo khu vực:

Xã có tỷ lệ người nhiễm cao nhất là Kiên Thành, với 17 người nhiễm

Xã Quy Mơng có 9 người nhiễm, đứng thứ 2 tồn huyện.

11



Thấp nhất là xã Minh Tiến có 3 người nhiễm.

3. Thực trạng hoạt động truyền thông chống lây nhiễm HIV tại huyện

Trấn Yên, tỉnh Yên Bái.

Trong giai đoạn 2016-2019, địa phương đã tổ chức 1 buổi tập huấn kiến thức tuân

thủ điều trị ARV, sống tích cực cho bệnh nhân AIDS. 3 buổi truyền thơng về lợi ích

của thẻ BHYT với người nhiễm HIV và sự cần thiết của việc tham gia BHYT cho

100 người; tổ chức 2 buổi tập huấn kiến thức dự phòng lây nhiễm HIV từ mẹ sang

con cho 20 phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ.

Đảm bảo công tác vô khuẩn trong các dịch vụ y tế để phòng lây chéo. Các hoạt

động tư vấn xét nghiệm tự nguyện, hoạt động dự phòng lây truyền mẹ con được

đẩy mạnh, bắt đầu từ tháng 1/2018 đã triển khai hoạt động tư vấn xét nghiệm HIV

tại địa phương

UBND huyện Trấn Yên đã triển khai Kế hoạch số 244 ngày 24/7/2018 về cơng tác

phòng chống HIV/AIDS thực hiện mục tiêu 90-90-90 vào năm 2020 trên địa bàn

phường. Cụ thể là 90% số người nhiễm HIV trên thực tế được xét nghiệm phát

hiện nhiễm HIV và biết tình trạng nhiễm HIV của mình. 90% số người đã biết tình

trạng nhiễm HIV được điều trị bằng thuốc kháng vi rút ARV. 90% số người đang

được điều trị bằng ARV có tải lượng vi rút HIV dưới ngưỡng ức chế. Để thực hiện

được mục tiêu đó, UBND huyện Trấn Yên đã đề ra các biện pháp chủ yếu và chỉ

tiêu để thực hiện, đồng thời giao nhiệm vụ cụ thể cho các đơn vị, các phòng ban

ngành đồn thể liên quan, các Trạm xá đóng trên địa bàn huyện nghiêm túc thực

hiện các nhiệm vụ đã được phân công.

Để nâng cao hiệu quả trong công tác truyền thông, cán bộ huyện Trấn Yên tham

gia các lớp tập huấn, hội nghị chuyên đề để cung cấp cho đội ngũ cán bộ làm cơng

tác truyền thơng ở các ban, ngành, đồn thể, địa phương những kiến thức về HIV,

12